Διεθνής ημέρα ενημέρωσης για την απώλεια και τη σπατάλη του φαγητού
Η 29η Σεπτεμβρίου υιοθετήθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη στις 19 Δεκεμβρίου του 2019, ως Διεθνής Ημέρα Ενημέρωσης για την Απώλεια και τη Σπατάλη του Φαγητού, με σκοπό να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα σχετικά με τη σημασία του προβλήματος και των πιθανών λύσεων του σε όλα τα επίπεδα και την προώθηση παγκόσμιων προσπαθειών και συλλογικής δράσης για τη μείωση της σπατάλης φαγητού (unric.org).
Σύμφωνα με Δελτίο Τύπου του ΕΦΕΤ το 2024, με αφορμή την παγκόσμια αυτή ημέρα, η ΕΕ παράγει κάθε χρόνο πάνω από 58 εκατομμύρια τόνους απορριμμάτων τροφίμων, με τα απορρίμματα αυτά να έχουν τεράστιο οικονομικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
Την ίδια στιγμή, πάνω από 37 εκατομμύρια άνθρωποι στην ΕΕ, δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να καταναλώνουν ποιοτικά γεύματα ούτε κάθε δύο μέρες.
Η ΕΕ έχει δεσμευτεί να βοηθήσει στη μείωση κατά το ήμισυ της σπατάλης τροφίμων σε επίπεδο λιανικής πώλησης και καταναλωτή έως το 2030 καθώς και στη μείωση της απώλειας τροφίμων.
Ο καλύτερος τρόπος για να μειωθεί ο προαναφερθείς όγκος απορριμμάτων τροφίμων είναι η πρόληψη, μειώνοντας τόσο την απώλεια κατά τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, όσο και την σπατάλη που αφορά κυρίως τη λιανική πώληση και τα νοικοκυριά, λόγω της κακής διαχείρισης.
Οι πρακτικές συμβουλές για τη μείωση της σπατάλης των τροφίμων στην καθημερινή μας ζωή όπως τις παραθέτει ο ΕΦΕΤ στο αναφερόμενο δελτίο τύπου συμμετέχοντας στην πανευρωπαϊκή εκστρατεία ενημέρωσης #Safe2EatEU της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) είναι οι εξής:
- Προγραμματίζουμε τα γεύματά μας και οργανώνουμε τη λίστα αγορών μας.
- Με αυτό τον τρόπο, ελαχιστοποιούμε τη σπατάλη, αλλά ωφελούμαστε και οικονομικά.
- Κατανοούμε τις ενδείξεις στις συσκευασίες των τροφίμων και τη διάκριση ανάμεσα στην ημερομηνία «ανάλωση έως», που σχετίζεται με την ασφάλεια τροφίμων και την ημερομηνία «ανάλωση κατά προτίμηση πριν από» που σχετίζεται με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του τροφίμου.
- Επιλέγουμε και τα «άσχημα» φρούτα και λαχανικά. Το 30% των φρούτων και των λαχανικών απορρίπτεται λόγω εμφάνισης, χωρίς να στερείται γεύσης ή θρεπτικών συστατικών!
- Ρυθμίζουμε το ψυγείο μας στην κατάλληλη θερμοκρασία, 1-5 oC, και την κατάψυξη στους -18οC και αποθηκεύουμε τα τρόφιμά μας σύμφωνα με τις ενδείξεις που αναγράφονται στην συσκευασία.
- Δεν πετάμε το γεύμα που περισσεύει από την προηγούμενη ημέρα. Αντίθετα, το αποθηκεύουμε στο ψυγείο και το καταναλώνουμε την επόμενη μέρα ή το χρησιμοποιούμε για παρασκευή νέων συνταγών, σάντουιτς κ.λπ. Το ίδιο κάνουμε και στα εστιατόρια ή τις ταβέρνες που επισκεπτόμαστε, είτε ζητώντας μικρότερη μερίδα, είτε παίρνοντας μαζί αυτό που περίσσεψε.
- Ενημερωνόμαστε για την κομποστοποίηση (compost), μια φυσική διαδικασία δημιουργίας οργανικού λιπάσματος, συμβάλλοντας με αυτόν τον τρόπο και στη μείωση των χημικών λιπασμάτων.
Λαμβάνοντας υπόψη τις κατευθυντήριες οδηγίες των αρμόδιων θεσμικών φορέων αναφορικά με τη βέλτιστη διαχείριση των διαθέσιμων τροφίμων, και έχοντας πλήρη συνείδηση της διαρκούς αδυναμίας ενός σημαντικού τμήματος του παγκόσμιου πληθυσμού να καλύψει στοιχειώδεις βιοτικές του ανάγκες, όπως η επαρκής σίτιση, καθίσταται σαφές ότι η συλλογική μας συμβολή στη μείωση της κοινωνικής αυτής ανισότητας είναι καθήκον αλλά και ηθική επιταγή.
Το άμεσο όφελος για τον καταναλωτή εκφράζεται σε οικονομικούς όρους, προσφέροντας μια ουσιαστική ανακούφιση σε επίπεδο οικογενειακού προϋπολογισμού. Σε μακροπρόθεσμη, όμως, προοπτική, η ορθολογική αξιοποίηση των τροφίμων και η αποτροπή της σπατάλης μεταφράζονται σε ένα επιπλέον γεύμα για τον συνάνθρωπο που βιώνει τις συνέπειες της φτώχειας, του κοινωνικού αποκλεισμού ή ακόμη και της αστεγίας. Έτσι, μια πράξη που εκκινεί από την ατομική ωφέλεια αποκτά διαστάσεις συλλογικής αλληλεγγύης, αναδεικνύοντας τον κοινωνικό της χαρακτήρα και τη βαθύτερη ανθρωπιστική της αξία.
